Πως να ενισχύσετε την αυτοπεποίθηση στην προσχολική ηλικία;
Τι είναι η αυτοπεποίθηση;
Αν θέλαμε να δώσουμε τον ορισμό της αυτοπεποίθησης θα λέγαμε ότι είναι η συναίσθηση της ικανότητας να ανταποκρίνεται κανείς στις απαιτήσεις της καθημερινότητας και η επίγνωση της σημαντικότητάς του ως ιδιαίτερο πρόσωπο.
Η σημασία της αυτοπεποίθησης στην προσχολική ηλικία
Ο βαθμός αυτοεκτίμησης που έχει αναπτύξει ο καθένας ως παιδί μέσα από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον καθορίζει την επιτυχία και την ευτυχία σε όλους τους τομείς της μελλοντικής ζωής του.
Πρέπει λοιπόν από τη στιγμή της γέννησης-βρεφική ηλικία, οι γονείς πρώτα και οι εκπαιδευτικοί της προσχολικής ηλικίας αργότερα να κατανοήσουν τη σπουδαιότητα που έχει η αυτοπεποίθηση στα παιδιά και στη συνέχεια με κάθε διαθέσιμο μέσο και με ευέλικτες τακτικές να τα βοηθήσουν.
Εκφράστε την αγάπη και τη στοργή σας
Οι γονείς πρέπει να εκδηλώνουν την αγάπη και τη στοργή τους στα βρέφη, να τα μιλούν τρυφερά, να τα τραγουδούν να τα διαβάζουν παιδική λογοτεχνία από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, να χαμογελούν και να εκδηλώνουν το θαυμασμό τους για τα κατορθώματά τους. Οι πράξεις και τα λόγια των γονιών επηρεάζουν την εικόνα που αναπτύσσει το παιδί για τον εαυτό του όσο τίποτε άλλο.
Ενθαρρύνετε και επαινείτε τα επιτεύγματά τους
Ο έπαινος για την προσπάθεια που κάνει το παιδί το βοηθά να αισθανθεί περηφάνια, σιγουριά και δρα ανατροφοδοτικά με την επανάληψη της σωστής πράξης ή συμπεριφοράς από το παιδί. Πρέπει βέβαια να μη μπερδεύουμε τον έπαινο με τις υλικές ανταμοιβές αλλά αυτός να αφορά αγκαλιές, φιλιά και λεκτική επιβράβευση χωρίς υπερβολές.
Αποδεχτείτε τα παιδιά όπως είναι
Οι γονείς ακόμη αλλά και οι δάσκαλοι της προσχολικής αγωγής πρέπει να αποφεύγουν τις συγκρίσεις του παιδιού τους με άλλα παιδιά (Ο Δημήτρης τα καταφέρνει καλύτερα από σένα), τις διαρκείς παρατηρήσεις, τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς(είσαι ανίκανος, είσαι κακός), τις αρνητικές προσδοκίες από τα παιδιά (δεν είσαι αρκετά έτοιμος να τα καταφέρεις, σιγά μη μπορείς να φτιάξεις κάτι τέτοιο). Τα βρέφη και τα νήπια χρειάζονται ενθάρρυνση με ζεστά λόγια, φιλικά που θα ενισχύσουν και θα τονώσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Δώστε τους ευκαιρίες να δοκιμάσουν και να μάθουν
Πολύ σημαντικό επίσης είναι να μάθουν στα παιδιά και στους μαθητές τους να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους όπως λύπη, θυμό, φόβο, βοηθώντας τα να χαλαρώνουν από τη βρεφική ακόμη ηλικία. Μπορούν να τους φέρνουν ως παράδειγμα κάποιες δικές τους ανάλογες στιγμές που αισθάνθηκαν ακριβώς τα ίδια συναισθήματα. Πρέπει να κάνουν τα παιδιά να εκφράσουν αυτό που νιώθουν με λόγια και όχι να το αγνοήσουν ή να μη του δώσουν την απαιτούμενη σημασία.
Δώστε τους αρμοδιότητες και ευθύνες
Θα πρέπει να δίνουν στα παιδιά πρωτοβουλίες, ευκαιρίες να κάνουν κάποιες δουλειές και να ακολουθούν τους κανόνες του σπιτιού ή του σχολείου. Οι κανόνες που θέτει κάθε ομάδα(οικογένεια, τάξη) βοηθούν τα παιδιά να διακρίνουν τις σωστές συμπεριφορές και να αποκτούν αυτοέλεγχο.
Μάθετε τους τρόπους επίλυσης των προβλημάτων
Άλλη τακτική που βοηθάει πολύ είναι να μαθαίνουν στα παιδιά τρόπους επίλυσης των προβλημάτων και όχι να τους τα λύνουν οι ίδιοι(γονείς και εκπαιδευτικοί). Ως προβλήματα μπορούμε να προσδιορίσουμε από το πως θα φτιάξουν μια κατασκευή με τουβλάκια, πώς θα φορέσουν μόνα τα παπούτσια τους, μέχρι τη μη αποδοχή από μια παρέα συνομηλίκων κ.α.
Ακούστε τα παιδιά σας με προσοχή
Κάτι που βοηθάει στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης των παιδιών είναι η προσεκτική ακρόασή τους από γονείς και εκπαιδευτικούς. Δείξτε ενδιαφέρον για τους φίλους τους, για τις δραστηριότητές τους, ακούστε με υπομονή κάτι που τους έχει κάνει εντύπωση όταν αυτά θέλουν να το μοιραστούν μαζί σας και όταν έχετε χρόνο, δεν βιάζεστε για να φύγετε στη δουλειά. Στην αντίθετη περίπτωση θα έχουμε αρνητικό αποτέλεσμα.
Βοηθήστε τα παιδιά σας να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους
Τέλος όλοι οι παραπάνω ενήλικες χρειάζεται να αποτελούν θετικό πρότυπο για τα παιδιά να δείχνουν φιλικότητα, ευγένεια, σεβασμό, ειλικρίνεια ,καλοσύνη ,κοινωνικότητα. Αξίες δηλαδή που θα ήθελαν οι ίδιοι να αποκτήσουν τα παιδιά τους ή οι μαθητές τους.
Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται να ακολουθούν τις αρχές της συναισθηματικής αγωγής. Οι αλληλεπιδράσεις των παιδιών με γονείς και δασκάλους καθορίζουν τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, έναν όρο για τον οποίο γίνεται πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια.
Τα συναισθηματικά ευφυή παιδιά ξέρουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, εκτιμούν τον εαυτό τους και βασίζονται σε αυτόν , βρίσκουν λύσεις στα προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζουν. Επιπλέον έχουν καλή υγεία, επιτυγχάνουν υψηλές σχολικές επιδόσεις, δημιουργούν ποιοτικά καλύτερες και σταθερότερες φιλίες , είναι λιγότερο επιρρεπή σε πράξεις βίας και εμφανίζουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς από παιδιά που οι γονείς και οι δάσκαλοί τους δεν χρησιμοποιούν τη συναισθηματική αγωγή.
Η προετοιμασία και η συμμετοχή των παιδιών στις γιορτές μας, η ανάθεση πρωτοβουλιών από τις πιο απλές όπως να συμμετέχουν στην προετοιμασία του σερβιρίσματος, μέχρι να δημιουργήσουν ένα ομαδικό κολλάζ ή μια χειροτεχνία, καθώς και η ανάρτηση των προσωπικών τους έργων στην τάξη είναι κάποιες τακτικές των παιδαγωγών μας στα Αστεράκια που ενισχύουν την αυτοπεποίθηση.
Η αυτοπεποίθηση είναι η πίστη ότι μπορείς να κάνεις κάτι. Όταν πιστεύεις στον εαυτό σου, είσαι πιο πιθανό να προσπαθήσεις, να μάθεις και να πετύχεις.
